Luật Quản lý thuế quy định người nộp thuế được nhận mức lãi 0,03% một ngày khi bị chậm hoàn thuế. Song, tại tờ trình Chính phủ về sửa Luật Quản lý thuế mới đây, Bộ Tài chính cho biết hiện chưa có quy định cụ thể về thẩm quyền, thủ tục và kinh phí để hoàn trả tiền lãi này.
Vì vậy, Bộ Tài chính cho rằng cơ quan thuế chưa có cơ sở thực hiện theo Luật Quản lý thuế. Cơ quan này đề xuất bỏ quy định về việc trả lãi tại Luật này. Thay vào đó, các yêu cầu bồi thường của người nộp thuế liên quan đến tiền lãi phải trả của cơ quan thuế sẽ theo Luật Trách nhiệm bồi thường của nhà nước năm 2017.
Cụ thể, theo Luật Trách nhiệm bồi thường này, khoản tiền lãi phát sinh do chậm trả trong trường hợp không có thỏa thuận sẽ theo Bộ Luật dân sự, tại thời điểm thụ lý hồ sơ yêu cầu bồi thường. Hiện, theo Bộ Luật dân sự 2015, lãi suất này được xác định bằng 50% mức giới hạn quy định (20%), tức là không quá 10% một năm.
Như vậy, doanh nghiệp, người nộp bị hoàn thuế chậm có thể được bồi thường với mức lãi suất không quá 10% một năm.
Theo báo cáo của Tổng cục Thuế, 6 tháng đầu năm, cơ quan này đã ban hành 8.346 quyết định hoàn thuế giá trị gia tăng (VAT), tương ứng số tiền gần 61.000 tỷ đồng. Đồng thời, Tổng cục thuế thanh, kiểm tra 2.446 quyết định hoàn, truy thu và phạt 105,5 tỷ đồng, chiếm chưa tới 0,2% tổng số tiền hoàn thuế.
Quy định hoàn thuế VAT nêu tại Luật Quản lý thuế, với hai trường hợp là hoàn trước, kiểm tra sau và kiểm trước, hoàn sau. Thời hạn quy định ngày hoàn thuế tính từ khi doanh nghiệp nộp đủ hồ sơ, với hoàn trước, kiểm tra sau là 6 ngày làm việc, còn kiểm tra trước và hoàn sau là 40 ngày. Thông thường, có gần 80% hồ sơ hoàn thuế được hoàn trước, kiểm tra sau.
Song thực tế, hoàn thuế VAT là vướng mắc được nhiều doanh nghiệp phản ánh trong thời gian qua. Nhiều doanh nghiệp thuộc nhóm ngành như gỗ, giấy, cao su liên tục phản ánh việc bị giam cả nghìn tỷ đồng tiền hoàn thuế trong thời gian dài khiến họ kiệt quệ.
Ngoài quy định về khoản lãi phải trả khi chậm hoàn, theo Bộ Tài chính, cơ quan thuế quản lý trực tiếp người nộp thuế sẽ tiếp nhận hồ sơ hoàn thuế. Tuy nhiên, thẩm quyền quyết định hoàn thuế lại thuộc về Cục trưởng các Cục thuế tỉnh, thành phố.
Do Cục trưởng Thuế doanh nghiệp lớn (Tổng cục thuế) không được quyết định nên một số tập đoàn, tổng công ty lớn do đơn vị này quản lý khi phát sinh hoàn thuế giá trị gia tăng phải chuyển về cho các Cục thuế tỉnh, thành phố giải quyết. Việc này cũng xảy ra tương tự với người nộp thuế do Chi cục thuế trực tiếp quản lý.
Quy định này chưa tạo thuận lợi cho người nộp thuế, dẫn đến hoàn thuế chậm, ảnh hưởng tới doanh nghiệp, theo Bộ Tài chính. Do đó, cơ quan này đề xuất bổ sung thẩm quyền quyết định hoàn thuế của người đứng đầu Cục thuế doanh nghiệp lớn, Chi cục thuế và Chi cục thuế khu vực.
Phương Dung